1- پیشینه تاریخی

 سابقه اسکان جمعیت درچناران اززمان های بسیاردورمی باشدوازقدیمی ترین آثاروابنیه هایی که مربوط به قبل ازاسلام است خرابه های شهرمنیجان منسوب به منیژه دخترافراسیاب می باشد،چنانچه درمرآت البلدان نوشته اعتمادالسلطنه آمده است:دربلوک چناران از ازآثارقدیمی خرابه شهرمنیجان است وگویندمنسوب به منیژه دخترافراسیاب وآبادکرده اوست.این خرابه اکنون درجنوب غربی شهرچناران وجوددارد.

دراصل نقطه وهسته اولیه قلعه چناران درقرن ششم رودخانه ای دراین سرزمین جاری بوده بنام چناران ودرخت چناراحتمالادرحاشیه این رودخانه وجودداشته است وبه علت مساعدبودن منطقه ازلحاظ آب وهوا،سکنی صورت گرفته است که قلعه اولیه چناران بوجودآمده است.

همچنین ازدیگرمکانهای مهم تاریخی چناران رادکان است وبه خاطرچمنزاربسیارزیبا وحاصلخیزش موردتوجه ونظرنظامیان ولشکریان بوده وازآن به عنوان استراحت گاه استفاده کرده وچهارپایان خودرادرآن تیمارمی نموده اند.

چناران تاقبل ازتاسیس کارخانه قند درسال 1335هجری بصورت قلعه ای مجزا ودرفاصله دوکیلومتری روستای حاج نصیربوده است ،زیراقلعه اصلی چناران درجنوب غربی شهر قرارداشته وتوسط ممیش خان قلعه ای بادیواردوجداره ساخته می شود

2- مشخصات جغرافیایی

 شهرستان چناران با وسعت تقریبی4050کیلومتر مربع در شمال غربی خراسان رضوی و درفاصله 50کیلومتری مشهدمقدس و ودرمیان دو رشته کوه هزار مسجد درشمال وبینالوددرجنوب آن واقع شده است. همسایه شمالی آن شهرستان درگز ، جنوبی نیشابور ، شرقی مشهد و غربی آن قوچان می باشد.وبرسرراه ارتباطی ومهم آسیایی مشهد-تهران واقع گردیده وبعنوان" میقات الرضا"سالانه پذیرای هزاران نفرازمسافرین وزائرین علی ابن موسی الرضا (ع)می باشد.

چناران درسال 1369ازمشهدمنتزع و با تشکیل دوبخش مرکزی وگلبهار وپنج دهستان (رادکان –چناران –بقمچ –بیزکی وگلمکان ) به شهرستان ارتقاء یافت .

 3- خصوصیات فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی

در این شهرستان حدود 119821 نفر زندگی می کنند که حدود66 هزار نفر درسه نقطه شهری (چناران ،گلبهاروگلمکان)و 53هزار نفر در روستاها ساکن بوده و حدود درصد از جمعیت استان خراسان رضوی را تشکیل می دهندکه با توجه به کوچ اجباری اقوام گوناگون در دورانهای مختلف حکومتی ترکیبی کاملا ناهمگون را تشکیل داده اند بطوری که اقوام مختلفی ازجمله.( فارس ها،اکراد ، ترکها ، خاوری هاو.. )در این شهرستان حضور دارند.

                   آب و هوای چناران بعلت قرارگرفتن درمحدوده آب وهوایی نیمه خشک وکوهستانی ،معتدل شناخته می شود دراوقات وفصول مختلف:بهارمرطوب، تابستان نسبتا گرم ،پاییزمعتدل وزمستان سرد می باشد بطوری که درتابستانها دمای هوا گاهی به بیش از35درجه ودرزمستانهابه 10- تا15- درجه می رسد.

   شهرستان چناران بعلت موقعیت خاص جغرافیایی وآب وهوایی وقرارگرفتن درجلگه ومستعدبودن اراضی آن ووجودبرخی رودخانه ها ازقبیل اخلمد،فریزی ،جمعاب ،گلمکان ورادکان وبارندگی درمنطقه امکانات گسترده ای راجهت تولید محصولات مختلف کشاورزی ازقبیل :گندم ،جو،چغندقند،سیب زمینی ،پیاز،گوجه فرنگی ،خیار،نخود،لوبیا،یونجه و..فراهم نموده همچنین باتوجه به قرارداشتن بخشی ازدورشته کوه بینالودوهزارمسجد ووجودآب وهوای کوهستانی دراین شهرستان باغات میوه فراوانی دراین منطقه قرارداشته بطوریکه بزرگ ترین قطب تولید میوه مناطق سردسیری استان بوده ومحصولاتی ازقبیل :سیب ،گلابی،گیلاس،آلبالو،انگور،زردآلو،هلو،گردو و..ازباغات شهرستان برداشت می شود.

   شهرستان دارای 4رودخانه دائمی (اخلمد،فریزی ،گلمکان ورادکان) و  رودخانه فصلی (کشف رود،آب دیوانه ،جمعاب ،پایه ،و..) است .  مراتع این شهرستان 315240 هزار هکتار می باشد از دیگر مواهب ناشی از موقعیت جغرافیایی وآب وهوایی شهرستان هستند.با توجه به وجود رودخانه های دائمی وچشمه های متعدد در شهرستان ،  بستر مناسبی جهت تولید آبزیان به خصوص ماهیان سردآبی وگرم آبی وجود دارد. به طور خلاصه باید گفت  طبیعت زیبا ، واقوام گونه گون ومختلف ویژگیهای منحصر به فردی را در این منطقه ایجاد کرده وباعث ایجاد محیطی باشکوه ومفرح  شده است.