مراقبت پیش از بارداری و اهمیت آن در سلامت مادر و نوزاد
مراقبتهای قبل از بارداری یکی از عوامل مهم حفظ سلامتی مادر و جنین است. بسیاری از عوارضی که بر سرانجام حاملگی موثرند قبل از حاملگی قابل تشخیص و درمان می باشند،اکثر زنان هنگامی متوجه بارداری خود می شوند که
از مرحله ساخت سیستم عصبی وقلبی جنین ایشان گذشته است، به عبارتی دوران طلایی را جهت پیشگیری از برخی ناهنجاریها از دست داده اند. عده ای از خانم ها در سنین بارداری از بیماریهای مزمن مختلف رنج می برند که خود
بیماری یا دارو های مصرف شده طی بیماری می تواند اثرات نامطلوبی روی بارداری آنها داشته باشد. رفتار های پرخطر مانند کشیدن سیگار و یا قلیان موجب کمبود وزن هنگام تولد می شود.حتی ابتلا به بیماریهای مقاربتی مانند ایدز و
مصرف موادمخدر نیز موجب ایجاد عوارض سوء حاملگی می گردد. تشخیص به موقع و درمان مناسب این شرایط ، پیش از وقوع بارداری باعث می گردد مادر دوران بارداری بی خطرتری را طی کند و شانس بیشتری برای بدنیا آوردن، نوزاد
سالمی داشته باشد. زنانی که تمایل به باردارشدن دارند، زنانیکه به قصد باردارشدن روش پیشگیری از بارداری خود راقطع کرده اند یا می خواهند قطع کنند، زنانی که ازهیچ روشی برای پیشگیری از بارداری استفاده نمی کنندو یا زنانی که
دارای بیماریهای زمینهای ( دیابت ،فشار خون...........)و یا شرایط خاص موثر بر بارداریهستندو در آینده تمایل به بارداری دارند ، باید در مراکز بهداشت یا خانه بهداشت اقدام به تشکیل پرونده پیش از بارداری کنند و در صورتی که نتیجه
بررسی های پیش ازبارداری غیر طبیعی است یعنی عارضه یا بیماری وجود دارد باید تا رفع و کنترل کامل آن ، پیگیری های لازم جهت درمان بیماریها توسط پزشک و ماما انجام گیرد و بعد از رفع آن اقدام به بارداری صورت گیرد. در صورت انجام
بارداري زن در سنين پايين تر از 18 سال و بالاتر از 35 سال صلاح نيست. بنا براين در صورت امکان، بارداري مي‌بايست در گروه سني 35-18 سال صورت گيرد. تحقيقات انجام شده نشان مي‌دهد كه در بارداري‌هاي زير 18 سال و بعد از 35 سال
مشكلات و عوارض جدي براي جنین و مادر ممكن است به وجود آيد. فاصله دو بارداري نيز بهتر است از 3 سال كمتر نباشد چرا كه باعث كمبودهاي تغذيه‌اي مادر خواهد شد.
نکته مهم اینکه ، علاوه بر تأثير رفتار مرد در سلامت روان و جسم زن حامله، روابط شغلي ، مصرف سيگار، الكل و مواد مخدر، بيماري‌هاي ژنتيكي، ايدز و بيماري‌هاي عفوني ـ مقاربتي در مرد مي‌تواند در سلامت مادر و جنين نقش مهمي
داشته باشد. بنابراين لازم است پدران آينده هم خود را براي بارداري ومراقبت‌هاي آن آماده كنند. در حال حاضر در تمامي مراكزبهداشتي ـ درماني امكان ارائه خدماتمراقبت پيش از بارداري توسط پزشك و ماما فراهم مي‌باشد.
خدمات مراقبت پيش از بارداري شامل مشاوره، آموزش، آزمايش، معاينات دندانپزشكي و ساير معاينات باليني و... مي باشد. در صورتي كه مادران قصد بارداري داشته باشند مي‌توانند با مراجعه به اين مراكز اين خدمات را دريافت و با
استفاده از راهنمايي‌هاي كادربهداشتي ـ درماني بارداري سالم و مطمئني را برنامه‌ريزي نمايند.
گردآورنده :
بنفشه صفابخش- مسئول واحد سلامت خانواده شهرستان چناران
منابع :
-بوکلت چارت برنامه کشوری مادری ایمن-چاپ زمستان 92
-ارمغان بهداشتی زنان-گروه سلامت خانواده و جمعیت دانشگاه علوم پزشکی مشهد